Xác định việc thanh toán không dùng tiền mặt cho người dân thuộc diện được hưởng chính sách an sinh xã hội (ASXH) là một trong những nhiệm vụ thúc đẩy chuyển đổi số tại địa phương, tạo điều kiện để người dân thụ hưởng các chế độ chính sách được thuận lợi, tiếp cận các dịch vụ xã hội một cách nhanh chóng. Thời gian qua, cấp ủy, chính quyền từ huyện đến cơ sở đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp đẩy mạnh chi trả trợ cấp ASXH không dùng tiền mặt, đặc biệt là tiến hành đăng ký mở tài khoản ngân hàng cho người dân.

Theo thống kê của Phòng Lao động, Thương binh và xã hội huyện, trên địa bàn huyện hiện có 11.130 người được hưởng chính sách ASXH, trong đó, đối tượng người có công 2.660 người; bảo trợ xã hội 8.470 người với số tiền chi trả hàng tháng gần 11 tỷ đồng.

Chi trả trợ cấp an sinh xã hội không dùng tiền mặt mang lại nhiều tiện tích cho người thụ hưởng.

Xác định đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt trong chi trả chế độ đối với đối tượng hưởng chính sách ASXH là xu hướng ứng dụng trong chuyển đổi số, đồng thời, từng bước cải cách và đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ cho người dân trong tiếp cận các chính sách ASXH. Thời gian qua, cấp ủy Đảng, chính quyền từ huyện đến cơ sở và ngành chuyên môn đã quan tâm triền khai đồng bộ các giải pháp thực hiện. Đồng chí Trần Thị Thu Hằng, Trưởng Phòng Lao động, Thương binh và xã hội huyện cho biết: Để đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt trong chi trả chế độ đối với đối tượng hưởng chính sách ASXH, Phòng Lao động, Thương binh và xã hội huyện đã tham mưu Uỷ ban nhân dân huyện ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các xã, thị trấn và các đơn vị liên quan đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến những lợi ích từ việc nhận trợ cấp không dùng tiền mặt, các quy trình, thủ tục mở tài khoản để vận động, khuyến khích người dân và các đối tượng thụ hưởng chính sách ASXH hiểu, đồng thuận với chủ trương chuyển đổi hình thức chi trả chính sách ASXH thông qua các ngân hàng.

Tại các kỳ chi trả hàng tháng, cán bộ Ngân hàng thương mại trên địa bàn huyện phối hợp với ngành Lao động, thương binh xã hội, nhân viên Bưu điện huyện xuống các điểm chi trả tuyên truyền, giải thích đến người dân về lợi ích của việc chi trả trợ cấp ASXH không dùng tiền mặt. Với chủ trương “đem lại lợi ích tối đa cho người dân", các trường hợp được hưởng trợ cấp ASXH khi đăng ký tài khoản nhận chi trả trợ cấp không dùng tiền mặt cũng sẽ được miễn phí toàn bộ các chi phí liên quan đến mở thẻ và phí rút tiền tại các điểm rút tiền của ngân hàng trong quá trình sử dụng.

Thị trấn Phát Diệm hiện có 452 người có công với cách mạng và đối tượng bảo trợ xã hội. Đồng chí Trần Đức Đại, Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân dân Thị trấn Phát Diệm cho biết: Thực hiện chi trả trợ cấp ASXH không dùng tiền mặt, lãnh đạo Uỷ ban nhân dân thị trấn và công chức Lao động, thương binh và xã hội đã tới từng nhà các đối tượng thụ hưởng để khảo sát, xác minh thông tin và tuyên truyền, vận động nhân dân tự nguyện mở tài khoản ngân hàng phục vụ công tác nhận trợ cấp ASXH. Hiện, Thị trấn Phát Diệm có 145/160 người có công và 18/292 đối tượng bảo trợ xã hội nhận chi trả trợ cấp ASXH hàng tháng không dùng tiền mặt.

Ông Trần Công Lâm, phố Phát Diệm Đông, Thị trấn Phát Diệm cho biết: Trước đây, hằng tháng, tôi phải mang sổ ra Uỷ ban nhân dân Thị trấn để nhận tiền trợ cấp người có công nhưng từ khi mở tài khoản ngân hàng, tôi không phải đến tận nơi để nhận tiền, thay vào đó tất cả các khoản tiền được chuyển thẳng vào tài khoản ngân hàng của tôi. Tôi thấy tiết kiệm được thời gian và thuận tiện hơn rất nhiều so với nhận tiền mặt trực tiếp.

Không chỉ ông Lâm mà hầu hết các đối tượng sau khi nhận chế độ trợ cấp ASXH thông qua tài khoản, không còn sử dụng tiền mặt theo cách thức truyền thống đều cho rằng cách làm này mang lại nhiều tiện ích bởi người dân thuộc diện hưởng chính sách được bảo đảm nhận đủ số tiền theo danh sách chi trả do ngành Lao động, thương binh và xã hội cung cấp đúng thời gian chi trả; công tác tổ chức chi trả được thực hiện một cách khoa học và hợp lý. Mặt khác, việc thanh toán không dùng tiền mặt sẽ không cần kiểm đếm, không phải xếp hàng chờ đợi lâu nên tiết kiệm được thời gian, an toàn hơn và tránh được các rủi ro như mất cắp, tiền rách... 

Chi trả trợ cấp bảo trợ xã hội hàng tháng bằng tiền mặt tại xã Kim Chính.

Chi trả trợ cấp ASXH không dùng tiền mặt mang lại nhiều tiện tích cho người thụ hưởng. Tuy nhiên, thực tế ghi nhận quá trình triển khai chi trả trợ cấp ASXH không dùng tiền mặt trên địa bàn huyện vẫn còn gặp một số khó khăn bởi các đối tượng hưởng chính sách hỗ trợ phần lớn là người cao tuổi, đối tượng yếu thế gặp nhiều khó khăn trong việc sử dụng thiết bị di động để làm công cụ giao dịch. Một số đối tượng như người cao tuổi, khuyết tật, tâm thần, trẻ em cần phải thực hiện thủ tục ủy quyền hoặc xác nhận hoàn cảnh để thân nhân (người trực tiếp nuôi dưỡng) có thể đứng ra nhận thay tiền trợ cấp qua tài khoản ủy quyền. Bên cạnh đó, người dân vẫn còn thói quen sử dụng tiền mặt để giao dịch, mua bán, tiêu dùng. Do vậy, tính đến tháng 5/2024, trên địa bàn huyện mới chỉ có 931 người thuộc diện hưởng chính sách trợ cấp an sinh xã hội được nhận chi trả trợ cấp không dùng tiền mặt với số tiền 2.131.383 đồng, chủ yếu ở Thị trấn Phát Diệm, xã Kim Định, Định Hóa và Kim Trung.

Để đẩy mạnh chi trả trợ cấp ASXH không dùng tiền mặt trên địa bàn huyện, Uỷ ban nhân dân huyện tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp, trong đó chỉ đạo Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan, Uỷ ban nhân dân các xã, thị trấn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục các đối tượng đang hưởng chính sách trợ cấp an sinh xã hội đăng ký mở tài khoản và thực hiện chủ trương chi trả không dùng tiền mặt đảm bảo theo đúng quy định. Lập danh sách các đối tượng hưởng chính sách đã có tài khoản đăng ký thanh toán không dùng tiền mặt, thực hiện chi trả trợ cấp ưu đãi trực tiếp vào tài khoản của đối tượng. Tiếp tục quan tâm mở tài khoản cho nhóm đối tượng chưa có tài khoản nhưng có nhu cầu mở tài khoản. Đối với các trường hợp già yếu, không có khả năng tiếp cận dịch vụ chi trả trợ cấp ASXH không dùng tiền mặt, muốn ủy quyền cho người thân đại diện hợp pháp, đề nghị UBND các xã, thị trấn chỉ đạo cán bộ chuyên môn hướng dẫn trình tự, thủ tục ủy quyền theo quy định của pháp luật. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền tuyên, vận động người dân và các đối tượng thụ hưởng chính sách ASXH hiểu và đồng thuận với chủ trương chuyển đổi hình thức chi trả chính sách ASXH không dùng tiền mặt.

Việc thực hiện chi trả ASXH không dùng tiền mặt sẽ tạo điều kiện để các đối tượng chính sách xã hội được tiếp cận các dịch vụ tiện ích hiện đại, hưởng trợ cấp đúng thời gian, có phương thức thanh toán đa dạng, không mất chi phí quản lý, không phải xếp hàng chờ đợi lâu và an toàn; đồng thời góp phần thúc đẩy công tác thực hiện chuyển đổi số tại địa phương.

Nguyễn Chinh